-Panik atak / Panik bozukluk nedir?
-Panik atak nedenleri nelerdir?
-Panik atak belirtileri nelerdir?
-Panik atak ne kadar sürer? Ne sıklıkta olur?
-Panik atak tanısı nasıl konur?
-Panik atak tedavisi nedir?
-Panik atak anında ne yapılmalı?
-Panik ataklarınızı kendiniz önlemek için ne yapabilirsiniz?
Panik Atak Nedir?
Panik atak, ani bir şekilde, sıkça tekrar eden ve korku duygusunun etkisi altında olan bir kaygı bozukluğudur diyebiliriz. Kaygı bozukluğu dediğimiz olay ise panik bozukluk gibi var olan benzer problemlerin genel adıdır. Dilerseniz kaygı bozukluğu yazımızı da okuyabilirsiniz. Hayatımızda hemen hemen hepimizde belli olaylar ve zamanlara karşı bu durumu yaşayabiliriz. Bunu yaşamamız çok normaldir. Çünkü zihnimiz tehlikeli durumlara karşı kendini korumak adına panik tepkilerini verir.
Fakat bu sadece gerginlik ve korku hissidir. Yani sadece panik tepkisidir. Ancak panik bozukluk dediğimiz durum ise hem gerçek hem de gerçek olmayan tehlikelere karşı verilen çok yoğun ve sık sık tekrar eden korku, stres ve endişe halidir.
Panik atak ise panik bozukluk ile bağlantılı bir durumdur. Beklenmeyen şekilde ortaya çıkan ve sık sık tekrar eden bedensel tepkiler ve ruh halinin değişimiyle yaşanan zorlukların kişide oluşmasına panik atak diyebiliriz.
Panik Atak Nedenleri Nelerdir?
Bilinen birçok psikolojik rahatsızlıktaki gibi kesin veya tek bir nedeni olduğunu söyleyemeyiz. Ancak kişinin yaşantısında baş etmekte zorlandığı veya çözüm bulamadığı problemli durumlarda çok sık bir şekilde ortaya çıktığını görebiliyoruz. Diğer yandan beynimizde bulunan nörotransmitter dengesizliğinde de panik atak ortaya çıkabilmektedir.
Kısacası panik atak nedenleri başlığını şu şekilde özetleyebiliriz.
-Nörolojik etkenler
-Çevresel etkenler
-Yas ve travma gibi stresli yaşantısal dönemler
PANİK ATAK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Panik atak belirtileri aslında kişiden kişiye değişiklikler gösterebilmektedir. Panik atak belirtileri sırasında kişiler fiziksel ve zihinsel birçok semptom ile karşılaşabilirler. Bu belirtiler daha önce de belirttiğimiz gibi ortada herhangi bir neden olmaksızın hızlıca ortaya çıkabilir ve panik anından sonra da yok olabilir. Panik atağı yaşayan kişiler için bu süreç oldukça zorlu ve korkutucu bir durum olabilir. Ancak unutmamak gerekir ki atak süreci geçicidir.
Panik atak belirtilerini anlayabilmeniz için aşağıdaki semptomlar listesinden yararlanabilirsiniz.
-Bayılacak gibi hissetme.
-Genel bir titreme hali.
-Baş dönmesi.
-Göğüs ağrısı.
-Nefeste daralma.
-El ve/veya ayak parmaklarında karıncalanma hissi.
-Terleme.
-Üşüme.
-Ani tuvalet ihtiyacının gelmesi.
-Dehşete kapılma hissi.
-Ölüm korkusu.
-Boğulma hissi.
-Mide bulantısı.
-Uyuşma ve iğne batıyormuş hissi.
-Kendi bedeninden kopuk hissetmek.
Kişinin yaşadığı panik atak anında yukarıda belirtilen semptomların en az 4 tanesi aynı anda gözlemlenmesi gerekir. Eğer daha az sayıda semptom gözleniyorsa buna kısıtlı panik atak denir.
Ayrıca unutmamak gerekir ki bu semptomlar panik atak yaşayan kişiye doğrudan bir zarar vermemektedir. Diğer yandan bu belirtilerin çoğu başka sağlık nedenlerinden kaynaklanıyor da olabilir. Örneğin ; tansiyon düşmesi, kalp atışının hızlanmasıyla bağlantılı olabilir.
Panik atak ne kadar sürer ? Ne sıklıkta olur ?
Panik atak nedir? Panik atak belirtileri nelerdir? gibi konular kadar önemli olan diğer konu ise bunun ne kadar sürdüğü ve ne sıklıkta olduğudur. Panik bozukluk olan kişide ortaya çıkan bu ataklar genelde 5 ile 20 dakika arasında sürmektedir. Ancak bazı vakalarda 1 saate kadar sürdüğü gözlemlenmiştir.
Diğer yandan panik atağın olma sıklığı ise kişiden kişiye çok değişkenlik gösterebilir. Bazı vakalarda ayda sadece bir defa bu durum gerçekleşirken bazı vakalarda ise haftada birden çok defa olabilir. Bu değişkenliğin sebebi ise daha önce belirttiğimiz ”nedenler” başlığında bulabilirsiniz.
PANİK ATAK TANISI NASIL KONUR?
Panik atak ve benzeri bozukluklar alanında uzman psikoterapistler tarafından konulur. Bu tanıyı koyabilmek için ilk olarak danışanın ailevi , tıbbi geçmişi öğrenilir. Ayrıca fiziksel muayeneler de alanında uzman doktorlar tarafından yapılması gerekmektedir. Bir kişide panik atak var demeden önce EKG, tiroid hormonlarının seviyesi, kan sayımı ve solunum fonksiyon testi gibi testlerin sonuçlarından emin olmak gerekir. Tüm bu sonuçlara bağlı olarak eğer kişinin sağlığı yolunda ise o zaman panik atak tanısına çok daha yaklaşmış oluyoruz.
Tanı koyabilmenin diğer önemli noktası, atakların ne sıklıkta olduğu , atak esnasında nefes darlığı yaşanıp yaşanmadığı , baş dönmesi ve terleme gibi belirtilerin olup olmadığıdır.
PANİK ATAK TEDAVİSİ NEDİR?
Panik atak tedavisi sürecinden bahsetmeden önce herkesin bilmesi gereken en önemli şey ; bir kişi panik bozukluk yaşıyor ise mutlaka bu konuda bir uzmana başvurmalıdır.
Panik atak tedavisinde öncelikle psikoloğun bu rahatsızlıkla ilgili veri toplaması çok önemlidir. Belirtiler, atakların ne sıklıkta ortaya çıktığı, ne kadar süredir devam ettiği, kişinin tıbbi geçmişi gibi. Çünkü bu sayede psikolog, bunun panik atak mı yoksa başka bir rahatsızlık ile ilgili mi olup olmadığını ayırt edebilir.
Panik atak tedavisi kesinlikle sonuca ulaştırılabilir bir durumdur. Yani tam iyileşme sağlanabilir. Bu iyileşmenin sağlanabilmesi için olabildiğince hızlı bir şekilde psikolojik desteğe başvurulmalıdır.
Panik atak tedavisinde genellikle iki yola başvurulur. Bunlardan en önemlisi ve olmazsa olmaz olan Psikoterapi ‘dir. İkinci olarak ve aslında psikoterapiye destek niteliğinde olan ilaç kullanımıdır. Ancak tek başına ilaç kullanımından ziyade psikoterapi ile birlikte ilaç desteği yapılan araştırmalar sonucu en sağlıklı ve kalıcı yöntem olduğunu ispatlamıştır. Ancak unutmamak gerekir ki birçok panik atak tedavisinde sadece psikoterapi ile çok başarılı sonuçlar vermiştir.
Panik atak ve benzeri bozukluklarda psikoterapi tekniği olan Bilişsel Davranışçı Terapi tekniği oldukça etkilidir. Buna ek olarak ilaç desteği ile fayda sağlanacağı düşünülüyor ise antidepresan ve benzeri ilaçlar bu süreçte danışana verilebilir. Bu ilaçların etkisi ortalama iki ila üç hafta arasında göstermeye başlamaktadır ancak tam anlamıyla etkisi yedi veya sekizinci haftadan sonra görülür. Danışan herhangi bir nedenle ilacı bir anda bırakmamalıdır. Bu konuda mutlaka kendisine ilacı yazan uzmana danışmalı ve buna göre bir düzenleme yapılmalıdır.
PANİK ATAK ANINDA NE YAPILMALI?
-Öncelikle atağın geçeceğini kendinize hatırlatın
-Derin nefes alıp vererek nefes egzersizleri yapın.
-Olumlu, dinlendirici ve daha huzurlu düşünce ve yerlere zihninizde odaklanın.
-Bu atağın sizin hayatınıza etki etmeyeceğini ve bir zarar vermeyeceğini hatırlayın.
-Panik atak ile savaşmayın. Çünkü bu sadece zihin ve bedeninizin kendini bir şekilde koruma mekanizması.
PANİK ATAKLARINIZI KENDİNİZ ÖNLEMEK İÇİN NE YAPABİLİRSİNİZ?
-Bilişsel Davranışçı Terapi ve benzeri teknikleri içeren kendi kendine destek kitaplarından faydalanabilirsiniz. Bu ve benzeri kitapları iyi bir araştırma ile veya bir psikoloğa sorarak öğrenebilirsiniz.
-Yoga, meditasyon gibi sağlıklı ve sakinleştirici aktivitelere yönelerek atakların sıklığını ve atak anındaki etkilerini azaltabilirsiniz.
-Belirtileri azaltmaya yarayacak bir diğer kendine yardım metodu ise nefes egzersizleridir. Birçok nefes egzersizi bulunmaktadır. Bu egzersizlerle ilgili kaynakları internet ve kitaplarda bulabilirsiniz.
-Tek başına panik atak nedenleri olmasa da atakların sıklığını ve yoğunluğunu arttıran ; şekerli yiyecek ve içecekler, alkol, kafein ve sigaradan uzak durulması gerekir.
-Tabi en önemli etken olan stresten uzak bir hayat ve düzenli egzersizler ile panik ataklarınızın önüne geçebilirsiniz.
Destekleri için psikolog35 sayfasına teşekkür ederiz.