İNTERNET BAĞIMLILIĞI
Bugün bahsedeceğimiz konu İnternet Bağımlılığı , Teknoloji Bağımlılığı veya birçok farklı ismi bulunmaktadır. Ancak biz bugün ‘’İnternet bağımlılığı ‘’ terimini kullanacağız.
Fakat başlamadan önce belirtmek isterim ki Vita Psikolojik Danışmanlık Merkezi olarak ekibimize yeni katılan arkadaşlarıma hoş geldiniz diyerek bu ekibi büyütmeme yardımcı oldukları için teşekkür ediyorum. Ayrıca ruh sağlığı alanına yönelik sorular sormak isterseniz vitapsikoterapi.com web sayfasındaki canlı yardım seçeneğinden bize ulaşabilirsiniz.
İnternet kullanımı hayatımıza çok hızlı ve kısa bir süre önce girerek bizler için birçok alanda olumlu ve/veya olumsuz etkiye sahip olmuştur. İnternet bağımlılığı konusu; günlük yaşantısını olumsuz etkileyecek oranda vaktini sanal dünyada geçiren kişilerin günden güne artışı sebebiyle yoğun bir şekilde tartışılmaya başlanmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda bilişsel davranışçı yaklaşımlar en sık kullanılan ve en etkili tedavilerdendir. Bu yazımızda internet bağımlılığının ne olduğundan, nasıl ortaya çıktığından, alt tiplerinden, alınması gereken önlemlerden ve çok daha fazlasından bahsedeceğiz.
İnternet bağımlılığında gözlemlenen durumlar, alkol ve madde bağımlılığı ile benzerlikler göstermekte olduğundan dolayı tedavi sürecinde de alkol ve madde bağımlılığında kullanılan tekniklerden yararlanılır. Ancak internet ve bilgisayar gibi teknoloji içeren ürünlerin günlük hayatımızdan tamamen çıkarılabilmesi söz konusu olamamaktadır. Bu nedenle internetin kullanım süresi ve amaçlarını kontrol etmeyi hedefleyen çalışmalar ön planda bulunmaktadır. Fakat çok yeni bir konu olmasından ötürü tedavi seçeneklerinin geliştirilmesi gerekmektedir.
Günümüz şartlarında internet kullanım limitleri henüz net olmadığından, medyada abartılarak tartışılmasından ve henüz ülkemiz için geçerliliği netleşmemiş ölçümlerden dolayı bu karmaşıklık devam etmektedir. Bu konuyla ilgili çalışmalar tüm hızıyla hala devam etmektedir.
İnternet bağımlılığını aynı zamanda ‘’ Siber Bağımlılık, Patolojik internet kullanımı, online bağımlılık, aşırı internet kullanımı vb. ‘’ değişik isimlerle de adlandırabiliriz.
Her ne kadar dünya çapında bu bağımlılık çeşidinin çizgileri tam olarak çizilememiş olsa da konuyla ilgili bazı otoritelerin bu bağımlılığı tespit edebilme adına ölçütleri bulunmaktadır.
Bu ölçütler şu şekildedir:
—İnternet ile ilgili aşırı zihinsel uğraş (sürekli olarak interneti düşünme, internette yapılan aktivitelerin hayalini kurma, internette yapılması planlanan bir sonraki etkinliği düşünme, vb.
—İstenilen keyfi almak için giderek daha fazla oranda internet kullanma gereksinmesi duyma
—İnternet kullanımını kontrol etme, azaltma ya da tamamen bırakmaya yönelik başarısız girişimlerin olması,
—İnternet kullanımının azaltılması ya da tamamen kesilmesi durumunda huzursuzluk, çökkünlük veya kızgınlık hissedilmesi,
—Başlangıçta planlanandan daha uzun süre internette kalma,
—Aşırı internet kullanımı nedeniyle aile, okul, iş ve arkadaş çevresiyle sorunlar yaşama, eğitim veya kariyer ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atma ya da kaybetme,
—Başkalarına (aile, arkadaşlar, terapist, vb.) internette kalma süresi ile ilgili yalan söyleme,
—İnterneti sorunlardan kaçmak veya olumsuz duygulardan (örneğin, çaresizlik, suçluluk, çökkünlük, kaygı) uzaklaşmak için kullanma.
İNTERNET BAĞIMLILIĞI DİĞER RUHSAL BOZUKLUKLARLA BİRLİKTE DE GÖRÜLEBİLİYOR
İnternet bağımlılığına sahip olan kişilerde sosyal fobi, majör depresyon, anksiyete bozuklukları, utangaçlık, içe dönüklük, kişilik bozuklukları gibi etkenlerin eşlik ettiği gözlemlenmiştir. Aynı zamanda yapılan bir diğer araştırmada ortaya çıkan verilere göre Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Depresyon, sosyal fobi, hostilite duygularının internet bağımlılığı ile birlikte daha sık görüldüğü tespit edilmiştir.
İNTERNET BAĞIMLILIĞININ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Bu bağımlılığı ikiye ayırabiliriz. Bu iki madde; ‘’ ÖZGÜL’’ ve ‘’ YAYGIN’’ kullanım tipleridir. Özgül kullanım tipinde internet üzerinden online cinsel içerikler, oyunlar, kumar, borsa takibi, alışveriş gibi belli amaçlar için bir faaliyet gerçekleştirilir. Diğer yandan Yaygın kullanım da ise Özgül kullanımdaki gibi tek bir amaçtan ziyade birden fazla alanda ya da herhangi bir amaç olmaksızın çok uzun süre kullanım gözlenmektedir. Ancak her iki kullanım tipinde gözlemlenen ise kişi ‘’Online’’ olduğu zaman hissettiği sosyal bağ, destek duygusu ve online kalmaya yönelik motivasyonunu arttırmaktadır. Bu durumda da internet , kişinin dış dünya ile olan ana bağlantısı haline gelir.
İNTERNET BAĞIMLILIĞINDA TEDAVİ AŞAMALARI
Yazımızın başında belirttiğimiz gibi internet bağımlılığı yeni bir durum olduğundan dolayı tedavi girişimleri konusundaki araştırmalar çok azdır. Geniş randomize çalışmalar olmamasına karşın, psikoterapötik girişimler tedavide tek seçenek gibi görünmektedir. İnternet bağımlılığı tedavisi çeşitli yaklaşımları içermektedir. Tedavide ki amaç internet kullanımını tamamen kesmekten ziyade bunu kontrollü düzeye taşımak ve bu bağımlılığa eşlik eden altta yatan psikososyal sorunlara yönelmek için temel olarak bilişsel davranışçı ve kişilerarası terapi tekniklerine odaklanır. Bu noktada terapi kullanımı azaltmayı amaçlamakla birlikte alternatif aktiviteleri geliştiren teknikler içermektedir. Young ve arkadaşlarının yaptığı BDT (bilişsel davranışçı terapi) programında internet bağımlılığının bilişsel davranışçı terapisi, diğer bilişsel davranışçı terapiler gibi zamanla sınırlıdır. Bu süreçten bahsedecek olursak öncelikle davranış analizi yapılıp olgu formüle edilir. Daha sonra diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi kişilerin yakınmalarını saklama ve azaltma olasılığı da göz önünde tutularak internet kullanım davranışı tüm unsurlarıyla, tam olarak belirlenir.İnternet kullanımının haftanın günlerine , günün içindeki saatlere dağılımı,günlük toplam kullanım sıklığı(süresi) , internetin kullanıldığı yer, kullanma amacı,kullanılan ortamın özellikleri,internet kullanma isteğini etkileyen durumlar ve internet kullanımına direnç varsa , koşulları öğrenilerek kişiye özel formasyon yapılır.
İnternete bağlanılacak zamanı kontrol edebilmek için internet kullanımı ile ilgili haftalık bir çizelge oluşturulur. İnternetin kontrollü kullanımını kolaylaştırmak ve kontrol duygusu oluşturabilmek için sık aralıklarla, ancak kısa ve sınırlı sürelerde internet ulaşımı planlanır.
İnternet kullanımını sınırlandırmak ve kullanım amacını değiştirmek amacıyla internete erişim zamanları önceki kullanıma göre farklı gün ve saatlere kaydırılabilir. Kişi interneti aralıksız kullanıyorsa molalar belirlenebilir. Süre sınırı görmezden gelme olasılığı göz önünde bulundurularak alarm kurmak gibi uyarıcı işaretler kullanılabilir.
‘’SOĞUK DUŞ ‘’ TANIMI
Kişilerin kendi internet kullanımlarını düzenlemek veya anne babaların internetteki cinsel içeriğe ulaşımdan çocuklarını korumak adına filtreleme programları kullanılabilir.Bu filtreleme programları ; kişi cinsel içerikli site , online sohbet veya oyun siteleri gibi sayfa ya da uygulamalara erişilmek istendiğinde kendisini otomatik olarak kapatabilir. Bu deneyime çoğu internet bağımlısı ‘’Soğuk Duş’’ adını vermektedir.
Aile ve evlilik ilişkileri internet kullanımına bağlı olarak zarar gören veya olumsuz etkilenen kişilerde ailenin diğer bireylerinin tedaviye katılımı gerekebilir.
VİTA PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK MERKEZİ OLARAK TORBALI ‘ DA İNTERNET BAĞIMLILIĞI
Torbalı ‘ da psikolog kadromuz ile İnternet bağımlılığı üzerine aktif olarak çalışmalar yürütmeye devam ederken bu süreç ile ilgili danışmanlık merkezimizi arayarak daha detaylı bilgi alabilirsiniz.