Bu yazımızda bipolar nedir? bipolar bozukluk nedir? bipolar belirtileri nelerdir? bipolar tedavisi nasıl olur? bipolar neden olur? gibi birçok soruya cevap bulabilirsiniz. Dilerseniz bipolar bozukluk ile ilgili terapi hizmeti alabilmek için ” İLETİŞİM ” sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz. Bizimle ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz ” HAKKIMIZDA ” sayfamıza göz atabilirsiniz. ” DANIŞAN YORUMLARI ” da bizimle ilgili fikir sahibi olmanıza yardımcı olacaktır.
Aşağıda yazımızın konu başlıklarını bulabilirsiniz.
- Bipolar nedir?
- Bipolar bozukluğu nedir?
- Bipolar belirtileri nelerdir?
- Bipolar tedavisi nasıl olur?
- Bipolar neden olur? Sebepleri?
Bipolar nedir?
Bipolar yani diğer adlarıyla iki uçlu veya manik depresif dediğimiz durumdur. Bunu daha net tanımlayacak olursak kişinin duygu halinin iki ucundan bahsetmektedir. Yani mutluluk , enerjisinin yüksek olması gibi olumlu yönler bir uç iken diğer uç ise mutsuzluk, çökkün hissetmek, enerjisi düşük olmasıdır. Bunlar hepimizde var olan duygulardır.
Bipolar Bozukluk nedir?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi mutluluk ve enerji yüksekliği veya mutsuzluk ,çökmüş duygu hali ve enerji düşüklüğü hepimizin hayatında var olan durumlardır. Ancak bu duygu halinin dengesinin bozulması sonucu oluşan duruma Bipolar bozukluk denir. Bu bozukluğa sahip kişiler aniden çok yoğun bir şekilde hiperaktif olup mutluluğu aşırı düzeyde yaşayabilirken bir anda kendisini dış dünyaya kapatıp aşırı bir mutsuzluk hali ve enerji düşüklüğü sergileyebilir. Hatta bazen intihar eğilimi de gösterebilme ihtimalleri de bulunmaktadır.
Aşırı mutluluk halini ” Manik ” olarak adlandırabilirken , aşırı mutsuzluk halini ” Depresif ” olarak adlandırabiliriz.
Tabi bu bozukluğun da diğer birçok rahatsızlık gibi seviyeleri bulunmaktadır. Eğer bu durum kişide ileri düzeyde değilse yılda birkaç defa görülebilir ve kişi bu dengenin değişiklik durumunu kendisi fark edebilir. Ancak ileri düzeyde ise bu duyguların çok sık değişmesi nedeniyle kişi bu denge halinin aşırı olmasının bir rahatsızlık olduğunu fark edemeyebilir.
NOT : Kişiler genelde direkt olarak bu durumu fark ederek bir uzmana başvurmamaktadır. Genelde duyguların çöküntüde olduğu dönemde ” Depresyon ” ihtimalini düşünerek tedaviye başlarlar. Bu noktada önemli olan uzmanın bu iki uçlu duygu durumunu fark edip doğru tedaviyi uygulamasıdır.
Bipolar Belirtileri Nelerdir?
Bipolar belirtileri daha önce de bahsettiğimiz üzere manik dönem ve depresif dönem belirtilerinden oluşmaktadır. Ancak şunu bilmek gerekir ki bu bozukluğa sahip olan kişiler aşırı mutluluk dönemindeyken kendisinde bir problem fark etmeyebilirler. Genelde bu aşırı mutluluk ve enerji durumu gerilemeye başladığında kişi davranışlarını sorgulama aşamasına geçer ve depresif duygu durumuna geçtiğinde rahatsız edici belirtiler ortaya çıkar. Bu bozukluğu yaşayan kişiler genelde durumunu fark etmekte zorlanırlar. Kişi kendisindeki problemi daha çok etrafındaki insanların uyarısıyla fark edebilirler.
Yukarıda bahsettiğimiz ” Mani ” döneminde var olan belirtilerden bazıları :
- Aşırı mutluluk
- Uykusuzluk problemi
- Birçok olayda kişinin kendisini merkezde görme düşüncesi ve davranışı
- Aşırı hareketlilik
- Odaklanma problemi
- Hızlı konuşma
- Halüsinasyon görme
- Sabredememe davranışı
- Huzursuzluk
- Alkol vb. maddelerin kullanımının artması
- Cinsel istek artışı
- Kişinin kendisiyle ilgili becerilerinde gerçek dışı inanışlara sahip olabilmesi
Yukarıda bahsettiğimiz ” Depresif ” döneminde var olan belirtilerden bazıları :
- Aşırı uyuma isteği
- Keyifsiz hissetme
- Yorgun hissetme durumu
- Odaklanamama problemi
- Kişinin kendisini umutsuz hissetmesi
- Karamsar bakış açısı
- İştah kaybı
- Kişinin kendisini değersiz ve/veya yetersiz görmesi
- Kişi veya olaylardan sık sık kuşkulanma hali
- Cinsel isteksizlik
- İntihar düşünceleri
- Unutkanlık
- Günlük faaliyetlere karşı ilgisini kaybetme
KARMA DÖNEM ‘ de ise yukarıda belirtilen her iki döneminde görüldüğü durumdur. Bu dönemi yaşayan kişiler aşırı mutlu bir ruh haline sahip iken , bir süre sonra kendisinden şüphe duyabilecek bir çöküş durumuna geçebilir.
NOT : Ayrıca belirtmek gerekir ki depresif dönemde bulunan kişinin yukarıda bahsedilen belirtilerin en az 5 tanesine sahip olması ve bu belirtilerin en az 2 hafta boyunca sürmesi beklenir.
Bipolar Neden olur? Sebepleri nelerdir?
Bipolar neden olur? sorusunun cevabı kesin olarak bilinmemekle birlikte bazı farklı etkenlerden kaynaklandığı yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu etkenleri aşağıda bulabilirsiniz.
Genetik Faktörler : Bu etkeni şu şekilde açıklayabiliriz. Eğer kişinin birinci derece yakınlarında bu rahatsızlığa sahip bir kişi varsa yüksek olasılıkla kişinin kendisinde görülme durumu da söz konusudur. Ancak unutmamak gerekir ki bu rahatsızlık sadece genetik etken ile direkt olarak ortaya çıkmayabilir. Bunun yanında aşağıda belirteceğimiz etkenler ile birlikte genetik etken olduğunda ortaya çıkabilir.
Beyinde Oluşan Kimyasal Dengesizlik : Beynimizde bulunan ve beynimizin fonksiyonlarını kontrol etmekte olan bazı kimyasallar vardır. Bu kimyasallara Nörotransmitter denmektedir. Nörotransmitter dediğimiz bu kimyasalların seviyesinde oluşan dengesizlik sonucunda bipolar bozukluk oluşabilmektedir.
Ayrıca beynimizin bölgelerinden birisi olan hipokampüs içerisinde bulunan sinir hücrelerinin hasara uğraması ya da kaybı sonucu duygu halimizin bozulmasına sebep olabilmektedir. Hipokampüs olarak adlandırdığımız bölge aslında hafıza ile ilişkilendirilmiş bir bölge olsa dahi dolaylı olarak tepkilerimizin ve duygularımızın oluşumunda da görev almaktadır.
Tetikleyici Çevresel Unsurlar : Tetikleyici çevresel unsurlar aslında kişinin yaşantısal problemlerin yoğunluğu , travmaları (yas süreci , fiziksel-cinsel veya duygusal istismar vb. durumlar) yer alabilmektedir. Yüksek düzeyde ve olumsuz etkileyebilecek olaylar kişide yoğun bir depresif sürece sebep olmaktadır. Buna bağlı olarak ta bipolar bozukluk tetiklenebilir.
Bipolar Tedavisi
Bipolar tedavisi süreci gerçekten önemli ve iyi takip edilmesi gereken bir süreçtir. Bu süreçte hem psikoterapi hem ilaç hem de aile yakınlarının desteği çok büyük öneme sahiptir. Bipolar tedavisi sürecine girmeden önce bu bozukluğa sahip kişinin farkında olması ilk ve en önemli unsurdur. Kişiler bu sürecin depresif döneminde yaşadığı problemi fark edemeyebiliyorlar. Çevresindeki kişilerde sadece belli bir geçici depresif bir dönem olduğunu düşündüklerinden anlayamayabiliyorlar. Ancak mani dönemine geçildiğinde kişinin aile fertleri ve yakınındaki kişiler bir aşırılık durumu olduğunu fark edebiliyorlar.
Tedavi sürecinde kişinin yaşadığı bipolar bozukluk konusunun farkında olması ( yaşadığı durumu iyi algılaması ) önemli bir başlangıçtır.
İlaç Kullanımı
Bipolar tedavisi için en önemli diğer konu ise ilaç kullanımıdır. İlaç tedavisinde her iki dönem içinde ilaçlar bulunmaktadır. Kişi depresif dönemdeyken genel olarak antidepresanlar ve/veya duygu-durum düzenleyici ilaçlar kullanılabilmektedir.
Mani ataklarına bağlı dönemlerde kişi eğer halüsinasyon vb. psikotik belirtiler gösteriyorsa antipsikotik ilaçlar kullanılabilmektedir.
Unutmamak gerekir ki bipolar bozukluk , kişinin ataklar dışında hayatını rahat bir şekilde sürdürebilmesidir. Ancak bu ataklar çok sık ve şiddeti yüksek seyretmekte ise mutlaka müdahale edilmelidir. Diğer yandan bu tedavi süreci sadece ataklar geldiğinde değil , atakların oluşmaması yani önüne geçilmesi için de uygulanmaktadır.
PSİKOTERAPİ – Bilişsel Davranışçı Terapi
Bipolar tedavisi için ikinci önemli konu ise psikoterapidir. Bu süreçte psikoterapi ile kişi yaşadığı rahatsızlığın içeriğini ve farkındalığını iyi bir şekilde kazanabilmektedir.
Bu süreçteki kişilere uygulanan en etkili psikoterapi tekniklerinden bir tanesi Bilişsel Davranışçı Terapi modelidir. Bu terapi modeli ile kişinin yaşadığı sürecin farkına varması , atak anlarında bu durum ile nasıl başa çıkabileceği , hayatıyla ilgili belirli bir düzen oluşturabilmesi ve motivasyon açısından güçlendirilmesi hedeflenmektedir.