STRES NEDİR ?
Bu yazımızda stresin ne olduğundan biraz bahsedeceğiz ve giriş niteliğinde bir yazı yazmayı düşünüyorum.Ancak daha sonraki devam yazılarımda bu konuya çok daha detaylı bir şekilde değinmeyi düşünüyorum.Örneğin , stresin hayatımızdaki yeri, hangi alanlarımızda daha sık görülür, psikologlardan bu konuda nasıl bir destek alabilirsiniz ? gibi konulara değinebilirim.
Stres artık hayatımızın her anında yaşayabildiğimiz ve en küçüğünden en büyüğüne tüm insanlarda duymaya başladığımız bir sözcük olarak karşımıza çıkmaktadır. Öyle ki ‘’stres’’ i sokakta, televizyonlarda, marketlerde, iş yerlerinde, evlerimizde, misafirliklerde ve buna benzer her yerde ve herkesten duymaktayız. Hatta stresin önemi hayatımızdaki o kadar önemlidir ki bunun için şirketlerde eğitimler verilir üniversitelerde seçmeli dersler açılır.
Stres ’in kaynağının tek bir şey olması pek mümkün değildir. Kimi insana göre stres iş yerindeki satışın azalması iken kimi insana göre de evinde eşiyle olan problemleri olabilir. Bu nedenle her sorduğumuz kişi stresi farklı tanımlayacaktır.
Ancak kısaca bahsetmek gerekirse ‘’stres’’ 17.yüzyılda fizikçi Robert Hooke tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra birçok farklı alan ve dallarda kullanılmıştır. Fakat stres en basit haliyle şu şekilde açıklanabilir. Canlı sistemler yaklaşımında stres, sisteme giren ve sistemden çıkan madde, enerji ya da bilginin yetersizliği, aşırılığı ya da uyuşmazlığı durumunda, dengenin bozulduğuna ve yeniden uyum sağlanması gerektiğine yönelik bir işarettir.
‘’ Savaş ya da Kaç ‘’ Tepkisi
Stres oluşturan durumların her birimizi için farklı olduğundan bahsetmiştik. Ancak strese karşı bedenlerimizin gösterdiği fizyolojik tepkiler şaşılacak derecede benzemektedir.
Örneğin ;
-Kan basıncının Artması
-Kalp atışlarının Hızlanması
-Terleme
-Solunumun Hızlanması vb.
Bir tehdit ya da bizi için yeni bir olay ile karşılaştığımızda, beyinde küçük bir sinir hücresi topluluğu olan hipotalamus, bedenimizin diğer bölgelerine bir seri işaretler gönderir. Bu da saniyeler içinde karmaşık bir seri bedensel tepkiyi harekete geçirir. Bu tepkilerin az bir kısmına yukarıdaki örnek kısmında değinmiştik. Bundan çok daha fazla tepki artışı da olabilmektedir.
Günümüzde bireylerin savaş ya da kaç tepkisi , hayvanlarda olduğu gibi sadece bedene gelebilecek bir tehdit ya da zararla kısıtlı kalmamaktadır. Bireyler bedene gelebilecek fiziksel zararların haricinde psikolojik uyarılara(tehditlere) karşı da savaş ya da kaç tepkisi verilebiliyor. Bu psikolojik uyarıların en başında ve sık gördüğümüz durum ise STRES ‘ tir.
Yapılan araştırmalarda stresin sıklıkla yüksek tansiyon , kalp krizleri, felçler, zamanından önce yaşlanma gibi psikosomatik hastalıklar ve hatta ölüm ile yakından ilişkili olduğu saptanmaktadır. Bunun nedeni ‘’ savaş yada kaç tepkisi ‘’ sırasında ortaya çıkan fazla enerjinin fiziksel olarak harcanamaması, bedenin eski dengesine dönememesi ve aşırı uyarılmışlık durumda kalmasıdır. Böyle olunca, bedenimizin kendini yenilemesi mümkün olamaz.
Diğer yazılarımıza da göz atmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.