ÖFKE NEDİR ? NE DEĞİLDİR ?
Öfke’nin ne olduğundan bahsetmeden önce merkezimizin bulunduğu bölgeden biraz bahsetmek istiyorum.Çünkü bu bölgede ciddi anlamda öfke problemi örneklerine rastlamaktayız.
TORBALI ‘ DA KARŞILAŞILAN ÖFKE SORUNLARI VE PSİKOLOJİK DESTEK İHTİYACI
Günümüzde Türkiye’de karşılaşılan öfke patlamalarının sıklığı oldukça fazladır. Öfkenin kontrol edilememesi sonucunda ortaya çıkan şiddet olaylarının ülkemizde ergenlerden yetişkinlere, erkeklerden kadınlara toplumun tümüne yayılmış olduğu görülmektedir. Ülkemizde aile içi çatışmalar ve anlaşmazlıkların olması, kadına şiddet olaylarının sıklıkla yaşanması ve okullarda akranlar arasındaki şiddetin varlığı ile bireylerin öfke kontrol edememeleri ile ilgili sorunlar yaşadıkları görülmektedir. Bu gibi durumlarda bireylerin daha sağlıklı bir ilişki kurabilmesi, kendi psikolojik durumunun iyileşmesi, çevreye karşı uyum ve empatisinin gelişmesi ve daha işlevsel bir duruma gelebilmesi için alanda uzman bir psikologdan destek almanın önemli olduğu görülmektedir.
Psikologlar bireylerin karşılaştıkları olaylar ile baş edebilmelerinde destek olmaktadırlar. Bireylerin düşüncelerindeki abartı ve çarpıklıkların giderilmesi ile çalışarak psikologlar öfkenin kontrol edilebilir duruma gelmesine katkı sağlamaya çalışmaktadırlar. Ülkemizin birçok bölgesinde olduğu gibi Torbalı ’da da şiddet olayları görülmektedir. Bölge halkının mülteciler ile yaşadıkları problemler, kadına şiddet ile başvurulan olaylar ya da hastaneye farklı şiddet olayları ile başvurulduğu görülmektedir. Yalnızca dışa yönelik değil bireyin kendine yönelik öfke(intihar) olayları da Torbalı ‘ da yaşanmaktadır. Torbalı ‘ da bir psikolog tarafından kadına şiddet konulu söyleşisi Torbalı Belediyesi ve Torbalı Kent Konseyi’nin birlikteliği ile düzenlenmiştir. Söyleşide şiddetin, öfke ve sevginin ifade edilmesindeki sorunlardan kaynaklandığına değinilmiştir. Torbalı ’da yapılan söyleşi ile halkın şiddet konusunda bilinçlenmesine ve farkındalık kazanmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Şimdi ÖFKE nedir ? Biraz detaylı olarak buna bakalım.
ÖFKE NEDİR?
Öfke, uzun yıllar boyunca araştırmacılar tarafından incelenmiş ancak, bir duygu olduğu 1970 yılında anlaşılmıştır. Öfke ile saldırganlık birbirine benzetildiği için insanlar tarafından yıllarca karıştırılmıştır. Öfke, günlük hayatta tüm insanların hissettiği, doğuştan gelen ve genellikle çocukluk döneminde gelişen evrensel bir duygudur. Kişiler tarafından doğru ifade edildiği ve kontrol edebildiği sürece sağlıklı olan bir duygudur. Öfkenin bastırılması birey için sağlıklı olmadığı gibi kontrol edilememesi de sağlıklı bulunmamaktadır. Öfke, genellikle haklarımız ihlal edildiğinde, istenmeyen durumlar ile karşılaşıldığında, istek ve ihtiyaçlarımız karşılanmadığında ya da engellendiğinde bireyin hissettiği bir duygudur. Öfkenin kontrol edilememesi insanların sosyal yaşantılarını ve kişisel ilişkilerini olumsuz etkilemektedir.
Öfke, insanların motivasyonunun düşmesine, işlevselliklerinin bozulmasına, psikolojik ve fiziksel sağlık sorunlar yaşamasına neden olabilmektedir. Öfke kontrolden çıktığında yıkıcı ve istenmeyen durumlara sebep olabilmektedir. Öfkenin olumsuz sonuçlara neden olan ifade biçimlerinden biri de saldırganlık olarak tanımlanmaktadır. Saldırganlık, bireyin karşısındaki nesne ya da kişiye zarar verme amacı taşıyan eylemlerin tümünü kapsamaktadır.
ÖFKE NEDENLERİ
İnsanların öfkelenmesinde aşağılanma, önemsenmeme, saldırıya uğrama ve engellenme önemli sebepler arasında sıralanmaktadır. Öfkelenmeye neden olan durumlar içsel ve dışsal olarak ikiye ayrılmaktadır. İçsel nedenler, kıskançlık, üzüntü, hayal kırıklığı, dışlanmışlık, anlaşılmamak, kaygı, haksızlık ve sıkıntı gibi bireyin içsel durumlarından oluşmaktadır. Bu duyguların birikmesi ve katılaşması ile öfkenin ortaya çıktığı söylenilmektedir. Bireyin haksızlığa uğraması, taciz edilmesi, yaralanması, saldırıya uğraması ve tehdit edilmesi ise dışsal sebepleri oluşturmaktadır. Dışsal sebeplerin oluşmasında çevresel faktörlerin, anlaşmazlıkların ya da kültürel faktörlerin etkili olduğu söylenilmektedir. Siyasi ilişkiler, kalabalık şehir hayatı, toplumsal yapılar, kuşaklar arasındaki uyuşmazlıklar, sosyo-ekonomik durumlardaki eşitsizlikler, ideolojik şartlanmalar ve terör öfkenin oluşmasında etkili olan faktörlerdendir.
ÖFKE KONTROL YÖNTEMLERİ
Dr.Harriet G.Lerner , öfkelenmeye başladığınızda suçlamayın, durumları yorumlamayın, teşhis koymayın, damgalamayın, irdelemeyin gibi önerilerde bulunmuştur. Herkesin kendi davranışlarından sorumlu olduğu unutulmamalıdır.
Öfkelendiğinizde rahatlama egzersizleri yapmak sık kullanılan teknikler arasında bulunmaktadır. Mutlu olduğunuz bir anı hatırlamaya çalışmak gerginliğinizin yatışmasına katlı sağlayabilmektedir.
Düşüncelerimizi değiştirmek diğer bir tekniktir. Öfkelendiğimiz anlarda olayları olduğundan daha abartılı ya da çarpıtılmış olarak algıladığımız görülmektedir. Bu durumlarda kendimize her şeyin kötü olmadığını hatırlatmamız ve düşüncelerimizi buna göre yönlendirmenizin öfkemizin yatışmasında etkili olduğu söylenilmektedir.
Problem çözme tekniğinde ise karşılaştığınız problemlerde öncelikli olarak problemi tanımlamak, parçalarına ayırmak, ideal çözümü ve yapabileceğiniz çözümü belirlemek hem problemin anlaşılmasına hem sizin sakinleşmenize katlı sağlayabilecektir.
Öfkeli olduğumuzda daha iyi bir iletişim kurabilmekte oldukça önemli görülmektedir. Öfke anlarında aklınıza ilk geleni söylemek yerine karşınızdaki kişinin söylediklerini dinlemek ve anlamaya çalışmak durumun anlaşılmasını ve iletişimin kolaylaşmasını sağlamaktadır.
Sıklıkla öfkelendiğiniz ortamı değiştirip bir ara vermek, uzaklaşmak bir sonraki durumlarda daha sakin kalmamıza yardımcı olmaktadır.
Sosyal aktivitelerde bulunmak zihni meşgul ettiği ve gerginlik yaratan düşüncelerden uzaklaştırdığı için bireye iyi gelebilmektedir.
Yaşantımızda sürekli ciddi olmak gerginliğin birikmesine neden olduğundan öfkelenmemizi kolaylaştırmaktadır. Günlük yaşantımızdaki olaylar içindeki mizahı bulmak öfkenin ortaya çıkmasını önleyebileceği söylenmektedir.